Kuzey Sina Yarımadası’nda bulunan çok odalı yapı, 3.500 yıl önce III. Thutmose’nin birliklerine ev sahipliği yapmış olabilir.
Yaklaşık 3.500 yıl önce eski Mısır bir dönüşüm geçirdi. Bazen Büyük Thutmose olarak da adlandırılan III. Thutmose’nin çabaları sayesinde bu medeniyet bir krallıktan imparatorluğa doğru genişledi.
Thutmose, ordularını Sina Yarımadası üzerinden Orta Doğu’ya yürüterek diğer Mısır firavunlarından daha fazla toprak elde etti. Şimdi ise arkeologlar hükümdarın askeri seferlerine dair nadir kanıtlar buldular: onun birliklerine geçici olarak ev sahipliği yapmış olabilecek eski bir “dinlenme evi”.
Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı, kuzey Sina’daki Tel Habwa arkeolojik alanında kerpiç binanın kalıntılarını keşfetti. Açıklamaya göre, yapının üzerinde bulunan hiyeroglif bir yazıt, yapının eski Mısır’ın 18. Hanedanı’na, daha spesifik olarak MÖ 1.479 ile 1.425 yılları arasında hüküm süren Thutmose dönemine ait olduğunu gösteriyor.
(İlgili: Mısır Mumyaları Sıtma, Parazitik Kurtlar ve Bitlerle Dolu)
Açıklamada, binanın bir zamanlar kireçtaşı sütunlarla desteklenen ve “birkaç odayı” birbirine bağlayan iki salon içerdiği belirtiliyor. Araştırmacılar ayrıca binanın girişlerinde taş eşikler de buldular. Açıklamaya göre, yapının mimari planı ve “içindeki çanak çömlek parçalarının azlığı”, binanın kraliyet dinlenme evi olarak kullanıldığına işaret ediyor.
Kazıyı Kuzey Sina Antik Eserler Bölgesi müdürü Ramazan Helmy yönetiyor. Helmy, araştırmacıların yapının yaşını, çömlekler ve Thutmose’nin adını taşıyan eşyalar gibi yapının dışında keşfedilen eserlere dayanarak belirlediğini söylüyor.
Helmy, Thutmose’nin ordularının, Mısır imparatorluğunu doğuya doğru genişletmek için yaptığı seferlerden biri sırasında dinlenme evini kullandığını öne sürüyor. Yapı daha sonra doğuya bakan bir ana kapıya sahip bir çevre duvarı ile güçlendirildi.
Söz konusu dinlenme evi, Sina Yarımadası boyunca uzanan ve çok sayıda askeri yapıyı içeren eski bir Mısır yolu olan “Horus Yolu”nun başlangıcına yakın bir yerde bulunuyor. Bu, Kahire’nin yaklaşık 160 km kuzeydoğusundaki bir arkeolojik alan olan Tel Habwa’da (Tharu olarak da biliniyor) bugüne kadar bulunan birçok yapıdan biri.
Mısır Eski Eserler Yüksek Konseyi genel sekreteri Mohamed Ismail Khaled, “Bu keşif çok önemli. Yeni Krallık döneminde Mısır’ın askeri tarihinin, özellikle Sina bölgesindeki önemli yönlerini aydınlatıyor.” diyor.
Yeni Krallık dönemi MÖ 1.550 civarında I. Ahmose’nin hükümdarlığıyla başladı. Mısır kültürünün üçüncü büyük çağı olarak bilinen bu dönem, 18., 19. ve 20. Hanedanları kapsamış ve yarım bin yıl kadar sürmüştü. Yeni Krallık, Thutmose’nin askeri genişlemesi de dahil olmak üzere istikrar ve refah dönemiydi.
Son kazılarda yer almayan Auckland Üniversitesi’nden tarihçi Anthony Spalinger, fetheden kralın dinlenme evini kendisinin kullanmamış olabileceğini söylüyor. Spalinger, yapının etrafındaki toprak katmanlarının, firavunun adını taşıyan bir kabartmada olduğu gibi, 18. Hanedan’dan sonraya ait gibi göründüğünü belirtiyor.
Spalinger’a göre firavun kendisi bu dinlenme evini kullanmamış olabilir. “Ordular kuzeye giderken çadırlar getirdiler ve kralın olmasını beklediğim yer kraliyet çadırı olur”
Her iki durumda da bu arkeolojik alanın tarihi Yeni Krallık dönemiyle bitmedi. Bir süre sonra mezarlık olarak kullanıldı. Arkeologlar burada, 21. ve 25. Hanedanlar arasında çocukları gömmek için kullanılan çömlekler keşfetti. Son olarak bölgede keşfedilen küçük bir seramik levha, MÖ 570 ile 526 yılları arasında hüküm süren 26. Hanedan firavunu Amasis’in adını taşıyor.
Smithsonian Magazine. 6 Mayıs 2024.
